- Οργανισμός
- Αντιστασιακή οργάνωση
- Ε.Α.Μ. [Συντομογραφία]
- 27 Σεπτεμβρίου 1941
- 1946
- Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (Ε.Λ.Α.Σ) | Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων
-
- Q192254 ⟶ Πατήστε εδώ
-
- 147810423 ⟶ Πατήστε εδώ
-
-
Το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ) ήταν αντιστασιακή οργάνωση που έδρασε στην Ελλάδα κυρίως την περίοδο της κατοχής. Αποτέλεσε τη μαζικότερη αντιστασιακή οργάνωση επί κατοχής αλλά και την μαζικότερη πολιτική οργάνωση στην σύγχρονη Ελλάδα.
Ιδρύθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου του 1941 από τους Λευτέρη Αποστόλου (ΚΚΕ), Χρήστο Χωμενίδη (ΣΚΕ), Απόστολο Βογιατζή (Αγροτικό Κόμμα) και Ηλία Τσιριμώκο (ΕΛΔ).[3]
Τον Φεβρουάριο του 1942 ιδρύθηκε το ένοπλο σκέλος του, ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), με στόχο την διεξαγωγή ανταρτοπόλεμου ενάντια στις δυνάμεις κατοχής. Η δράση του οδήγησε στην απελευθέρωση ορισμένων ορεινών περιοχών που ονομάστηκαν Ελεύθερη Ελλάδα. Τη διοίκηση τους ανέλαβε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης, της οποίας τα μέλη τον Σεπτέμβριο του 1944 συγχωνεύτηκαν στην εξόριστη κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Καΐρου.
Τον Φεβρουάριο του 1943 ιδρύθηκε η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων, που αποτελούσε την πτέρυγα νεολαίας του ΕΑΜ. Το φθινόπωρο του 1944 ο ΕΛΑΣ αποτελούσε τη μαζικότερη αντάρτικη οργάνωση της κατεχόμενης Ελλάδας, αριθμώντας περίπου 50.000 ενόπλους.
Τον Δεκέμβριο του 1944 οι υπουργοί του ΕΑΜ ήρθαν σε σφοδρή ρήξη με τους υπόλοιπους υπουργούς της Κυβέρνησης λόγω έντονων διαφωνιών σε ποικίλα θέματα, όπως η τιμωρία των δοσίλογων και ο αφοπλισμός των αντάρτικων στρατών, γεγονός που οδήγησε στην παραίτηση τους στις 2 Δεκεμβρίου. Στις 3 Δεκεμβρίου έλαβε χώρα φιλο-ΕΑΜικό συλλαλητήριο το οποίο κατεστάλη βίαια. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε ένοπλη σύγκρουση μεταξύ του ΕΛΑΣ και βρετανικών και κυβερνητικών δυνάμεων, γνωστή ως Δεκεμβριανά.
Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά, υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 1945 η Συμφωνία της Βάρκιζας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, την οποία ακολούθησε ο αφοπλισμός του ΕΛΑΣ. Ύστερα έλαβε χώρα μαζική βία εναντίων αριστερών, και εν γένει αντιμοναρχικών, από τα σώματα ασφαλείας και παραστρατιωτικές οργανώσεις, όπως η οργάνωση Χ, γεγονότα που ονομάστηκαν Λευκή Τρομοκρατία.
Στα πλαίσια του μετεμφυλιακού κράτους, το ΕΑΜ δαιμονοποιήθηκε και παρουσιαζόταν ως αντεθνική οργάνωση με στόχο όχι την απελευθέρωση της Ελλάδας, αλλά τη μετατροπή της σε Λαϊκή Δημοκρατία και την ενσωμάτωση της στο ανατολικό μπλοκ. Ταυτόχρονα κατηγορούταν για την άσκηση τρομοκρατίας στην ύπαιθρο μέσω του ΕΛΑΣ, από το 1943 και μετά, άλλα και για συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις με απώτερο σκοπό τον εδαφικό κατακερματισμό της χώρας.Τα μέλη των ΕΑΜικών οργανώσεων και φίλα προσκείμενοι πολίτες εξορίστηκαν και βίωσαν έντονη πολιτική καταστολή κατά την περίοδο 1945-1974.
Το ΕΑΜ αναγνωρίστηκε το 1982 ως αντιστασιακή οργάνωση από την πρώτη κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου, κίνηση που επικρίθηκε σφοδρά από βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
⟶ Wikipedia
-